Teleurstellend uitstel van MPG-aanscherping

De ambitie om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren zonder onnodige meerkosten of vertraging wordt gedeeld door vele partijen in de bouwsector. Data uit onderzoek wijst uit dat er al capaciteit is om 50.000 woningen per jaar industrieel te bouwen. De afgelopen jaren hebben bouwpartijen aanzienlijk geïnvesteerd in industriële woningbouw omdat ze hebben anticiperend op de MPG-aanscherping en een concurrentievoordeel wilden creëren. Een aangescherpte MPG-norm fungeert dus als positieve katalysator voor verdere verduurzaming en schaalvergroting in de bouw.

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft echter helaas besloten de aanscherping van de MPG voorlopig niet door te voeren vanwege zorgen dat dit de bouwproductie kan vertragen. Volgens de minister brengt de aangescherpte MPG-eis voor 80% van de grondgebonden woningen geen extra kosten met zich mee, maar voor de overige 20% zou er sprake zijn van tijdelijke extra kosten.

Uitdaging in CO₂-reductie in de Bouw

Nederland moet de komende tien jaar 60% minder CO₂ uitstoten om de klimaatdoelen van Parijs te halen. De bouwsector draagt ongeveer 11% bij aan de totale CO₂-uitstoot van Nederland door de productie van bouwmaterialen. Daarnaast is 26% van de CO₂-uitstoot gerelateerd aan het energieverbruik van huizen en gebouwen.

De bouwsector speelt een cruciale rol in het aanzienlijk verminderen van deze uitstoot. Aangezien de sector de afgelopen jaren nauwelijks minder CO₂ heeft uitgestoten bij de productie van materialen, moet zij tegen 2030 niet 60%, maar 75% minder uitstoten. Met het huidige tempo zal de bouwsector echter slechts 10% minder CO₂ uitstoten. Er ligt dus een uitdagende taak voor de hele bouwsector om dit doel te bereiken.

Reactie vanuit de Sector

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) concludeerde in eerder onderzoek dat een aangescherpte MPG de bouwproductie niet zou hinderen. Prefab en industrieel bouwen zouden zelfs een kostenverlagend effect kunnen hebben. Lokale variaties in regelgeving, zoals het streven naar 20% houtbouw in de Metropoolregio Amsterdam, worden door het kabinet als belemmeringen voor woningbouw gezien en daarom ontmoedigd.

MPG als Stimulans voor Duurzaamheid

De MPG is een belangrijke maatstaf voor de duurzaamheid van gebouwen in Nederland. Het bepaalt de milieubelasting van materialen in nieuwe kantoorgebouwen en woningen, en wordt steeds strenger. De huidige grenswaarde is 0,8 Euro/m²/jaar, met een gepland aanscherping naar 0,5 Euro/m²/jaar in 2030.

Brede Ondersteuning voor MPG

Het ministerie heeft het draagvlak voor de MPG-aanscherping al uitgebreid getoetst en vastgesteld dat deze breed wordt gedragen door organisaties als Bouwend Nederland, Neprom, Aedes, BNA, Techniek Nederland, Gideon, DGBC, Centrum Hout, NVTB en FME. Zowel koplopers als vertegenwoordigers van traditionele bouwmaterialen zoals beton, keramiek en staal steunen de aanscherping van de MPG-norm.

Kritiek op de MPG

Ondanks haar doelstelling om de duurzaamheid van gebouwen te verbeteren, kent de MPG verschillende punten van kritiek. De methoden voor het berekenen van de MPG zijn complex en vereisen gedetailleerde gegevens wat leidt tot kosten voor het verzamelen van de benodigde informatie en het onderhoud hiervan. Er is ook een gebrek aan eenduidigheid en transparantie in de methodologieën die worden gebruikt voor de berekeningen, wat soms leidt tot verschillende interpretaties en resultaten. De MPG richt zich ook meer op de initiële bouwfase en minder op het onderhoud en de volledige levensduur van het gebouw, wat ook belangrijke aspecten van duurzaamheid zijn.

Kostenverhoging en Externe Factoren

Onderzoeken tonen aan dat slechts 20% van de woningen te maken zal krijgen met een tijdelijke kostprijsverhoging, en dat dit voornamelijk kleine woningen betreft die nu ontzien worden in de voorstellen. Eventuele kostenstijgingen worden echter voornamelijk veroorzaakt door externe factoren. De onderzoeken laten zien dat factoren zoals de oorlog in Oekraïne en de ontwikkeling van energieprijzen aanmerkelijke kostenstijgingen veroorzaken, niet de MPG-aanscherping zelf. Modulaire en geïndustrialiseerde bouwprojecten voldoen al aan de aangescherpte norm en dragen bij aan kostprijsverlaging en versnelling in de woningbouw.

Belang van Consistent Beleid

De bouwsector heeft zich al voorbereid op de aangekondigde MPG-aanscherping. De norm stimuleert ook de toeleverende industrie om betere milieudata te leveren en de milieubelasting van producten te verlagen. Het terugdraaien van de norm zou leiden tot onzekerheid en een breuk in het vertrouwen in consistent beleid, wat essentieel is voor langetermijninvesteringen in de bouwsector.

Conclusie

De bouwsector is klaar voor de MPG-aanscherping. De norm stimuleert verduurzaming en industrialisatie, en draagt bij aan betaalbare woningbouw zonder meerkosten. Het terugdraaien van de norm zou de vooruitgang in industriële woningbouw en duurzaamheid belemmeren, met negatieve gevolgen voor zowel het milieu als woningzoekenden. Consistent beleid en langetermijnvisie zijn daarom essentieel voor het realiseren van deze doelen. Een gebrek daaraan heeft als gevolg dat de we daarmee de opkomst van de nieuwe onvermijdelijke regeneratieve bouwcultuur zullen vertragen.