Regelgeving en organisaties

Biobased en circulair bouwen vereist aandacht voor regelgeving en inkoopprocessen. Publieke en private opdrachtgevers die concreet willen bijdragen aan circulair bouwen kunnen deelnemen aan Buyer Groups Bouw. Deelnemers bundelen krachten in marktvisie, signaleren duidelijk naar de markt en delen kosten en risico's. Meten is weten, ook bij circulair bouwen. De MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) geeft inzicht in de milieubelasting van materialen in een gebouw, wat helpt bij het beoordelen van de circulariteit.

De ontwikkeling naar circulair bouwen wordt bemoeilijkt door knelpunten zoals onvoldoende vraag en aanbod, terughoudendheid van financiers voor innovatierisico's, en de noodzaak van nieuw beleid en aanpassing van wet- en regelgeving. Het Uitvoeringsprogramma Circulaire Bouw Economie adresseert deze uitdagingen. 

Circulair Renoveren door Woningcorporaties

Woningcorporaties hebben een cruciale rol in het verminderen van milieudruk door circulair te renoveren. Rapporten bieden oplossingen, zoals alternatieve isolatiematerialen, om de impact te verminderen.

CO₂-Opslag in Bouwmaterialen

Het rapport "Carbon-based design (2022)" onderzoekt hoe de bouwsector kan bijdragen aan CO2-reductie door materialen te gebruiken die CO2 voor lange termijn opslaan. Het rapport biedt inzicht in de mogelijkheden voor CO2-uitstootvermindering en -opslag in de woningbouw, en de rol van de bouwsector in het verminderen van de CO2-kringloop.

Duurzaam Ontwerpen en Bouwinnovaties

Niet alleen grote bouwbedrijven maar ook kleinere spelers in de bouwketen, zoals aannemers, toeleveranciers, adviseurs en architecten, worden geconfronteerd met vragen over duurzaam ontwerpen, alternatieve bouwmethoden en duurzaamheidsnormen. De behoefte aan meer inzicht in duurzame en groene bouwsystemen groeit. Het onderscheid tussen termen zoals energieneutraal, biobased en ecologisch bouwen is soms vaag. 

Duurzaam Bouwen Beleid en Regulering

Het Duurzaam Bouwen (DuBo) beleid (eigenlijk gewoon een afkorting van duurzaam bouwen), heeft zich door de decennia heen niet alleen gericht op energiebesparing, isolatie en recycling van grondstoffen zoals betongranulaat, pvc en gips, maar ook op het beperken van materiaalgebruik (grind, koper, zink, lood) en het stimuleren van het gebruik van hout. Hoewel de doelstellingen van het actieplan uit 1995 om 20% meer hout in de bouw te integreren nog niet zijn behaald, heeft de introductie van de Groenregeling een aanzienlijke stijging in het gebruik van (gecertificeerd) hout bevorderd. De Groenregeling, ook bekend als Regeling groenprojecten van de RVO, vereist een duurzaamheidscertificaat voor houtgebruik, wat aansluit op de regeling Milieuinvesteringsaftrek (MIA).

In verschillende nationale milieu beleidsplannen en het Bouwbesluit 2012 heeft de overheid haar standpunt ten aanzien van materialen en grondstoffen vastgelegd. Het Bouwbesluit 2012 gaf beperkte aandacht aan grondstofgebruik en milieuprestaties van gebouwen en GWW-werken (artikel 5.9 Duurzaam bouwen, p96). De milieuprestatie wordt bepaald volgens LCA-berekeningen volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen van Stichting Bouwkwaliteit (SBK). Met de wijziging van het Bouwbesluit per 1 januari 2018 is een grenswaarde voor de milieuprestatie van kracht geworden. Deze regelgeving vereist dat bouwmaterialen, transport, levensduur en materialen worden meegenomen in de milieuprestatieberekening.

Duurzaamheid en Europese Innovaties

Het EU-beleid voor duurzame groei benadrukt zeven "flagships," waaronder grondstoffen-efficiëntie en verminderde afhankelijkheid van fossiele bronnen. In lijn met deze doelstellingen formuleerde Nederland in 2018 de Transitie-agenda circulaire economie in de bouw. Het Rijksbrede programma ‘Nederland Circulair in 2050’ benadrukt de optimalisatie van hernieuwbare grondstoffen en materiaalgebruik over de levensduur van bouwwerken. De bouwsector wordt aangemoedigd om CO2-emissies te verminderen, zowel in de productie- en bouwfase als in de gebruiksfase. Het Bouwbesluit vereist dat nieuwbouw tegen 2021 bijna energieneutrale gebouwen (BENG) oplevert.

Marktomvang en Kansen in de Bouwsector

De bouwsector vertoont sterke conjunctuurgevoeligheid, met een significante omzetstijging sinds het dieptepunt in 2013. De nieuwbouw van woningen en utilitaire gebouwen nadert het niveau van vóór de crisis in 2008. Deze positieve ontwikkelingen worden vooral waargenomen door architecten en aannemers. De sector vertoont een groeiende vraag naar duurzame materialen, met een geschatte jaarlijkse omzet van meer dan 60 miljard Euro in Nederland. Het exacte aandeel biobased bouwgrondstoffen is echter moeilijk vast te stellen. De beschikbaarheid van duurzame producten is verbeterd, maar in de praktijk ontbreekt het vaak aan achtergrondkennis over de toepassing van biobased bouwmaterialen en de duurzaamheid van deze materialen.