Overige isolatiematerialen

Naast traditionele isolatiematerialen zoals glas- en steenwol of kunststoffen (PUR-PIR, polystyreen), zijn er verschillende hernieuwbare isolatiematerialen beschikbaar op de markt. Leveranciers beweren dat deze materialen, gebaseerd op cellulosevezels (vlas, kenaf, hennep, katoen, gerecycled papier, etc.), vergelijkbare technische prestaties bieden en een positieve vochtregulerende invloed hebben op het binnenklimaat. Andere vezelmaterialen, zoals grasvezel, of jute-cellulose-isolatieplaat, zijn in principe ook bruikbaar als isolatiemateriaal, maar er zijn weinig bekende leveranciers.

De isolatiewaarde (R) is afhankelijk van de dikte van het materiaal: R = l /d. Andere belangrijke technische aspecten zijn de dampdiffusiecoëfficiënt (m), dichtheid (SG), en brandveiligheid. Om de brandveiligheid te verbeteren, worden soms boorzouten of ammoniumsulfaat toegepast.

Ventilatie en Gezondheid

Met de groeiende eisen voor energieprestatie van huizen en de installatie van mechanische luchtverversingssystemen, is het belangrijk om rekening te houden met de gezondheidseffecten. Balansventilatie kan leiden tot ophoping van schadelijke stoffen en micro-organismen.

Voor een gezond binnenmilieu en advies over isolatie en ventilatie, kunnen adviesbureaus en organisaties worden geraadpleegd. Ze kunnen adviseren over verschillende vormen van isolatie, waaronder kurk, schelpen, kleikorrels en synthetische materialen, afhankelijk van de toepassing.

Cellulose

Cellulose isolatie is verkrijgbaar in verschillende vormen en wordt gemaakt van gerecyclede cellulose, waaronder oud papier. Het kan als spuitbare isolatie in spouwmuren worden aangebracht of in gebonden platen. Cellulose isolatiematerialen zijn damp-open, vochtregulerend, geluiddempend en kunnen brandwerend worden gemaakt door toevoeging van brandvertragers. De isolatiewaarde van cellulose materialen is vergelijkbaar met andere natuurvezelgebaseerde isolatiematerialen (zie Tabel 5). Homatherm in Duitsland produceert elastische isolatieplaten van gerecycled papier en levert ook een spuitisolatie met een hoge brandklasse (B2 DIN 4102). Deze producten bestaan uit oud papier, jute, lignine, boomhars en brandvertragers zoals aluminiumsulfaat, boorzout en boorzuur. Cellulose isolatieplaten zijn ook verkrijgbaar met een latex binder. Verschillende producenten maken houtwol-isolatieplaten van zaag- en boomkapresten, gebonden met hars of latex, wat resulteert in lichtgewicht isolatieplaten (100-140 kg/m3).

Kokos 

Kokosvezels worden gewonnen uit de harige kokosbolster die om de noot heen zit. Deze vezels worden traditioneel gebruikt in deurmatten en werden vroeger ook toegepast in geweven tapijten. Als non-woven vilt worden kokosvezels gebruikt voor geluidsisolatie en als bouw-industrievilt bij zwaardere opleggingen (bijvoorbeeld bij kanaalplaatvloeren), ondervloeren en parket. Verschillende kokosisolatiematerialen, waaronder latexgebonden non-wovens (rubberized coir) en geperste plaatmaterialen met of zonder binders, zijn beschikbaar op de markt.

Riet

Riet wordt traditioneel gebruikt als dakbedekkingsmateriaal voor boerderijen en villa's. De dikke laag riet heeft isolerende eigenschappen die, bij een goed uitgevoerde constructie, zorgen voor een aangenaam binnenklimaat. Aandacht voor de dampdoorlatendheid van de isolatielagen is belangrijk. Riet kan ook worden gebruikt als drager voor stucwerk of als verloren bekisting voor beton.

Biofoam

Biofoam is een isolatiemateriaal dat wordt vervaardigd uit polymelkzuur (PLA), dat op zijn beurt wordt geproduceerd door fermentatie uit suiker. Het materiaal is beschikbaar in de vorm van platen (Biofoam®) en parels (Biofoam Pearls®) en vertoont eigenschappen vergelijkbaar met die van EPS. Het kan worden gebruikt voor spouwisolatie, dakisolatie en in sandwichconstructies.

Zeegras

Zeegras is een veelvoorkomend zeewier dat in grote hoeveelheden kan aanspoelen aan de kusten van de Noordzee en de Oostzee. In het verleden is zeegras gebruikt als isolatiemateriaal en kan het worden toegepast als gevel- en spouwisolatiemateriaal. Het biedt een onbrandbare isolatie.

Zachtboardisolatie

Zachtboardisolatie is een bindervrije 100% houtvezelplaat, mogelijk voorzien van een afwerktoplaag. Het wordt gebruikt in aftimmerwerk of als ondergrond voor stucwerk, vloerplaten en in deuren. De dichtheid is ongeveer 275 kg/m3.

Rijstkaf

Rijstkaf is moeilijk brandbaar, bestand tegen vraat en schimmel, en wordt aanbevolen als isolatiemateriaal in de Verenigde Staten. Vanwege de vochtregulerende eigenschappen heeft het gebruik van rijstkaf in wandisolatie een positief effect op het binnenklimaat.

Vegetatiedaken, daktuinen en gevelbegroeiing

Het gebruik van beplanting op daken en gevels geeft bouwwerken een herkenbaar groen imago. Groen op daken houdt water vast en heeft isolerende (koelende) effecten in de zomer. Voordelen van groene daken omvatten het opvangen van fijnstof in stedelijke gebieden, het vergroten van biodiversiteit, nestmogelijkheden voor vogels, en minder weerkaatsing van geluid en licht.

• Voor vegetatiedaken is het essentieel dat het dak waterdicht is en dat plantenwortels het folie niet kunnen beschadigen. EPDM-folie (kunstrubber) wordt vaak gebruikt, en biobased EPDM-folie met tot 70% biobased inhoud is beschikbaar. Bitumen, veel gebruikt op platte daken, is minder geschikt vanwege doordringende plantenwortels.
• Recycled rubber, gebonden met PUR en verbeterd met EPDM, kan worden gebruikt op dakterrassen, vooral voor begroeide daken met beloopbare tegels.
• Eternit Ecolor Green combineert golfplaten met 'hydropacks' op basis van gerecycled HDPE, waardoor op hellende daken sedumplanten kunnen groeien.
• Derbigum roofing produceert bitumen dakbedekking en heeft Derbipure® geïntroduceerd als milieuvriendelijk niet-bitumineus alternatief met een Cradle to Cradle-certificaat. Derbipure is een wit, reflecterend alternatief voor bitumen dakmembranen, beweerdelijk voor 100% gebaseerd op plantaardige bestanddelen met een glasvezelpolyester wapening en acrylcoating.

Diverse biobased producten

• Bekistingsmateriaal:
  • Alternatieven voor betonbekisting en ontkisting van beton, zoals biobased ontkistingsoliën en mogelijk biobased textielen voor flexibele bekistingen, kunnen tijd- en kostenbesparingen opleveren.
• Coating en cementadditieven:
  • As verkregen uit de verbranding van graanstro, rijstkaf en -stro, rijk aan silica, kan worden gebruikt als additief in coatings of cement. Silica uit rijstkafas heeft uitstekende pozzolan-eigenschappen en kan cement gedeeltelijk vervangen in mineraalgebonden bouwelementen.
  • Lignosulfonaten worden gebruikt als plastificeermiddel in beton.
• Geotextielen:
  • Biologisch afbreekbare geotextielen kunnen worden gebruikt in tijdelijke constructies waar het materiaal mag vergaan door natuurlijke wortelvorming.
  • Anti-erosiematten zijn zowel biobased als synthetisch verkrijgbaar, met kokos, jute en vlas als mogelijke biobased grondstoffen.
  • Wilgenrijshout wordt gebruikt voor wilgenschermen en wilgentenenmatten, en wilgentenen worden toegepast in geluidsschermen en oeverbeschermingsmatten, onder andere door Natuurmonumenten.