Circulair Bouwen is Biobased Bouwen

In 2030 moet vijftig procent van de bouwsector circulair zijn en in 2050 zelfs volledig. Maar wat houdt circulariteit precies in en welke materialen en producten voldoen aan de circulaire principes?

Wat is Circulariteit?

Circulariteit betekent dat grondstoffen, onderdelen en producten hun waarde zo veel mogelijk behouden. In plaats van lineair (van productie naar gebruik naar afval), draait het bij circulariteit om een gesloten kringloop. Hierbij staan hernieuwbare energie, duurzame materialen en ontwerpdenken centraal. Het doel is om het gebruik van eindige grondstoffen te verminderen en materialen her te gebruiken, bijvoorbeeld door hergebruik van bouwmaterialen bij renovaties of sloop. Dit voorkomt verspilling en vermindert de ecologische impact.

De Technische en Biologische Kringloop

De Cradle to Cradle (wieg tot wieg) filosofie maakt onderscheid tussen twee soorten kringlopen:

• Technische Kringloop: Deze bestaat uit materialen afkomstig van eindige bronnen zoals mijnbouw. Denk aan materialen die in apparaten zoals laptops, telefoons en auto’s worden gebruikt. In de bouw gaat het om installaties en andere technische componenten. Het doel is om deze materialen zoveel mogelijk her te gebruiken, zodat er minder nieuwe, eindige grondstoffen nodig zijn.

• Biologische Kringloop: Deze omvat materialen die zichzelf kunnen vernieuwen, zoals organisch materiaal. Dit type materiaal kan zelfs positieve effecten hebben op het klimaat, doordat het CO2 opslaat en bijdraagt aan biodiversiteit. Het is de enige werkelijk gesloten kringloop.

Werkwijze van een Circulaire Economie

Een circulaire economie draait om het minimaliseren van grondstofgebruik en het optimaal benutten van materialen. Producten worden ontworpen om zo lang mogelijk mee te gaan en zo min mogelijk eindige grondstoffen te bevatten. Aan het einde van hun levensduur kunnen ze deels of volledig hergebruikt worden.

Een handige manier om de mate van circulariteit te begrijpen is de R-ladder. Deze ladder geeft aan in hoeverre een bedrijf of product circulair is, waarbij hoe hoger op de ladder, hoe beter de score voor circulariteit. Deze hiërarchie bestaat uit (van hoog naar laag): refuse, rethink, reduce, reuse, repair, refurbish, remanufacture, repurpose, recycle en recover.

Bron: PBL.nl

Circulaire Producten uit de Biologische Kringloop

Door reststromen uit de landbouw in te zetten, kunnen isolatiematerialen en klassiek plaatmateriaal op een circulaire manier worden geproduceerd. Constructieve platen kunnen bijvoorbeeld worden geperst van snelgroeiende gewassen zoals tarwestro, olifantsgras of vlas, gecombineerd met reststromen en een biologisch afbreekbare lijm. Voor isolatie kunnen materialen als houtvezelreststromen, gerecycled textiel, schapenwol of cellulose-afvalstromen (zoals papier en karton) worden gebruikt.

Veel verfsoorten bevatten giftige stoffen die niet biologisch afbreekbaar zijn. Een duurzaam alternatief zijn natuurverven, die meestal zijn gemaakt van plantaardige lijnolie, leem, kalk of andere mineralen. Metsel- en stucproducten op basis van leem of kalk kunnen worden verrijkt met plantaardige toeslagstoffen of vulmiddelen. Deze materialen zijn biologisch afbreekbaar, hebben een aangename natuurlijke geur en stoten geen schadelijke stoffen uit.

Circulair decoratief plaatmateriaal wordt vervaardigd uit diverse natuurproducten. Denk hierbij aan linoleum, fineer of toplagen van Alpengras, bloemen of koffiebonen. Deze grondstoffen zijn hernieuwbaar, duurzaam en dragen bij aan een milieuvriendelijke bouwsector.